Op de Dag van het Fantastische Boek presenteerde ik het onderdeel over ‘Grounded SF’ dat werd georganiseerd in samenwerking Lebowski Publishers. Hieronder staat de tekst van de inleiding die ik gaf, voorzien van allerhande links, waardoor deze blog (net als dat uur) kan dienen als inleiding of verkenning van deze nieuwe niche in het fantastische genre.Â
“Welkom bij het onderdeel met het hoogste waarheidsgehalte van deze dag.
Vlak na de benoeming van president Trump zette een medewerker van boekhandel Waterstones in Londen een nieuw bordje bij de afdeling science fiction. Op het bordje stond: True fiction – met tussen haakjes daarachter: formerly known as science fiction.
Daarmee drukte de onbekend gebleven medewerker op briljante wijze uit wat iedereen in dit tijdgewricht aanvoelt: fictie en werkelijk zijn niet meer van elkaar te onderscheiden. Werkelijkheid lijkt ongeloofwaardig. Leugens worden als waarheid verkocht. De fictie van gisteren kan zomaar de waarheid van vandaag zijn.
Dat werkelijkheid en fictie leentjebuur bij elkaar spelen is niet nieuw. Van Jules Verne’s Reis naar de Maan tot Isaac Asimov’s wetten van de Robotica: alles wat verzonnen wordt, wat denkbaar is, kan in de werkelijkheid worden nagestreefd en uiteindelijk worden toegepast.
Maar tot nu toe beperkte zich dat tot technologie: de science in science fiction. Niet eerder bekroop de lezer het gevoel dat in de dystopische verhalen van weleer, onze hele huidige maatschappij beschreven word. De realiteit heeft fictie ingehaald. Misschien mag je wel zeggen: verslagen. In alle facetten.
Computers zijn overal. Alle apparaten zijn met elkaar verbonden met een wereldwijd netwerk. Alles is wat je doet wordt geregistreerd en dient als basis voor het voorspellen van je gedrag. Robots voeren medische handelingen uit, en worden tegenwoordig zelfs ingezet als gezelschap om de eenzaamheid te verdrijven. In Ede zit een beveiligingsbedrijf dat Big Brother B.V. heet. Kennen we dat niet ergens van?
De uitgever van Lebowski Publishers, Oscar van Gelderen, heeft een fascinatie voor True Fiction-romans en hij besloot klassieke SF-auteurs uit te gaan geven waarvan het werk geaard is in de maatschappij. Grounded SF auteurs als Philip K. Dick, J.G. Ballard en Ray Bradbury.
Hun werk beschreef ooit een fictieve toekomst, maar hoe verzonnen ze ook zijn, de verhalen zijn nu geworteld in de samenleving zoals we die nu kennen. Ze lijken meer een alternatief verleden dan een verre toekomst.
Soms zijn ze nog steeds een doembeeld van hoe de wereld zou kunnen worden, als men niet stilstaat bij de gevolgen van wat optimisten vooruitgang noemen. Maar soms is wat ze beschrijven al werkelijkheid geworden.
In dat spanningsveld, het opereren op de snede van fictie en werkelijkheid, opereren ook schrijvers van nu. Na het uitgeven van de klassiekers uit dat genre ging Oscar van Gelderen / Lebowski Publishers op zoek naar nieuwe literaire auteurs die True Fiction schrijven.
Daar kwam vorig jaar de eerste roman uit voort: het boek Tot bloed op het droge van Jerry Goossens, waar de auteur zelf u straks meer over zal vertellen.
En uit die zoektocht naar nieuwe Grounded SF van eigen bodem kwamen nieuwe verhalen voort, die Lebowski bundelde in een nieuw Engelstalig tijdschrift voor Grounded SF: 2.3.74.
De titel van dat magazine verwijst naar een periode in het leven van auteur Philip K. Dick (februari/maart 1974) waarin hij leed aan hallucinaties. De visoenen die hij toen vormden zowel de basis voor semi-autobiografisch werk en boden ook inspiratie voor veel van zijn romans en korte verhalen. U kent hem als auteur van De man in het hoge kasteel, Blade Runner en Electric Dreams. Het werk van Philip K. Dick wordt is soms bestempeld als ‘paranoid fiction’ – die beide termen hebben gemeen dat ze eindigen waar de werkelijkheid begint.
En dat maakt een titel die verwijst naar Philip K. Dick zo passend voor een tijdschrift voor Grounded SF. In het tijdschrift vind je verhalen over onderwerpen als gekloonde schrijvers, genselectie, bovennatuurlijk sterke vrouwspersonen en gehackte breinen. Het tijdschrift kun je ervaren via magazine2374.com. Je kunt ze daar lezen en alle verhalen zijn in podcasts ingesproken door hun auteurs.
We laten vandaag als voorproefje stukjes horen uit de verhalen van de Nederlandse en Vlaamse auteurs Hanna Bervoets, Willem Bosch, Joost Vandecasteele en PJ Pancras. Wil je meer horen, dan zijn alle verhalen te beluisteren op SoundCloud als je zoekt op 2.3.74.
Daarnaast zijn drie auteurs in levende lijven aanwezig. Jerry Goossens, Eddie van Dijk en Auke Hulst. Zij worden vergezeld door blogger Marcia van der Zwan. Zij laten u op eigen wijze kennis maken met Grounded SF.
De onze bekende wereld is het geaarde referentiekader. Van daaruit wordt de vraag gesteld: ‘What if’. Die vraag – ‘Wat als’ – is voor de fictie die dit uur aan bod komt het vertrekpunt.”
De illustratie is, zoals gebruikelijk op mijn blog, slechts zeer zijdelings of associatief gerelateerd met de tekst. Screenshot afkomstig van het sci-fi computer rpg Elex.
