Wie schrijft die blijft – het is een gemankeerde waarheid. Veel schrijvers worden vergeten. Boeken raken verloren of staan ongelezen in eindeloze en ontoegankelijke archieven. Sommige boeken zijn slechts met moeite te vinden via tweedehands boekwinkeltjes. Boekenliefhebbers hebben lijstjes met Desiderata: boeken die ze willen opsporen. En dat zijn dan in ieder geval nog de titels waar naar gezocht wordt. Hoeveel schrijvers vinden hun weg naar de echte vergetelheid?
Het schemergebied met halfvergeten schrijvers is groot: schrijvers die nog slechts een kleine schare fans hebben, die enkel nog gelezen worden door de fijnproever. Ik ontdek die schrijvers graag. Het liefst in het overlappende domein van literatuur en fantastiek.
Ik zocht jarenlang naar het boek Geliefde Demon, van Catharine Duval. Ik heb nog steeds het voornemen om eens een biografische schets over haar te schrijven, en zo de belangstelling voor haar prachtige werk weer wat op te wekken. Heerlijke liefdevolle griezelverhalen. Maar kom ik daar ooit aan toe? Ik heb zelf ook nog werk te schrijven en de vergetelheid in te zenden. De vergetelheid heeft immers een grote onstilbare honger.
In speur graag in mini-biebs naar zwerfboeken van auteurs die amper iemand nog leest. Zo vond ik een boekje van ene Jos Kroeze met de titel Bijt u maar. Vervreemdende en ongemakkelijke korte verhalen. Het is in 1965 uitgegeven door Querido. Haar naam duikt in de jaren erna nog één of twee keer op in literaire bladen. Daarna heeft nooit meer iemand iets van Jos Kroeze vernomen. In 1989 is er nog een wanhopig aandoende oproep in de kleine advertenties van de landelijke dagbladen. Zelfs de zoeker blijft hierna stil en onbekend. Tastbaarder dan dit wordt de vergetelheid niet.
Wat wordt ik blij als er af en toe collega schrijvers zijn die oude werken uit het schemergebied van de literatuur ontrukken. Momenteel lees ik de fin-de-siecle roman Goëthia van Frits Lapidoth. Schrijver Bas Jongenelen verzorgde een editie in hedendaagse spelling. Waarom? Omdat hij het ‘een van de krankzinnigste romans uit de Nederlandse literatuur’ vindt – en het werk vrijwel niet meer verkrijgbaar was. Ik geef Bas uit pure blijdschap graag bij deze een (virtuele) zoen op zijn voorhoofd.
Iemand anders die op dit gebied verschrikkelijk fijn werk doet is schrijver Rob Geukens. Hij plukte het boekje Het ongemak van Piet Apol uit een kast met zwerfboeken. Een heruitgave van dit werk met kafkaiaanse verhalen staat inmiddels gepland voor 2027 (wanneer het auteursrecht verlopen is). Vooruitlopend hierop deed Rob een oproep aan auteurs om een dialoog aan te gaan met het werk van Apol, en een verhaal te schrijven geïnspireerd op de bundel Het ongemak. Ik leverde ook een bijdrage. Alle hommages vormen nu een bundel opzichzelf, die net verschenen is bij uitgeverij Edge Zero. Lees er alles over op de site van Rob Geukens. Koop de paperback of het e-book – en lees mee tegen de vergetelheid.
illustratie: Lichtkunstinstallatie bij het Casino Luxembourg – Forum d’art contemporain.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.