Doe maar iets leuks met woorden

Tekst en beeld zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Sommige teksten moeten in een palatino. Andere vragen om een verdana. Een courier is alleen geschikt voor filmscripts en op een comic sans zul je me nooit betrappen. Kantlijnen en kopstijlen stel ik met chirurgische precisie in voor ik aan een tekst begin. Continue reading “Doe maar iets leuks met woorden”

universeel is nog niet van deze tijd

De vroege tragedies hebben me altijd geïntrigeerd. De kern van het drama is meestal zo mooi en universeel: die inspireert tot het hervertellen van zo’n verhaal. De tekst en omstandigheden waarin het drama gezet is, zijn echter meestal verschrikkelijk. Defaitistisch, statisch, met ongeloofwaardige plotwendingen en slaapverwekkende monologen. Niet van deze tijd. Continue reading “universeel is nog niet van deze tijd”

Mercurius is een dief en een leugenaar

Bron: www.hugovandermolen.nl

Het bankgebouw waar ik jarenlang gewerkt heb en dat het decor voor de roman vormt, stamt uit de jaren twintig van de vorige eeuw. Het is een dramatisch gebouw, waar tijden van voor- en tegenspoed, alle vormen van fusie en verandering hun fysieke sporen achter hebben gelaten.

Ik schreef een klein boekje over de geschiedenis van dat gebouw, een leuk project in mijn transitie van ‘bankier’ naar ‘schrijver’. Ik speelde toen al met de gedachte om het bankwezen ooit als decor voor een roman te gebruiken en het boekje was voor mij een architectonische verkenning daarvoor.

Het monumentale gewelf van het pand wordt getooid met de kop van Mercurius. U mag van mij ook de Griekse naam, Hermes, gebruiken, al werd bij de opening van het pand in 1921 de Romeinse naam gebruikt. Hij is herkenbaar aan de vleugels aan weerszijden van zijn helm.

Mercurius is de god van de Handel en zijn beeltenis tooit vele bankgebouwen en waardepapieren. Met name op Amerikaanse aandelen uit het interbellum wordt hij vaak afgebeeld. (Bron)

Zijn kop boven de poort suggereert dat hij de handel bespoedigt en de in vertrouwen gegeven gelden beschermt. Mercurius is echter van geboorte een dief en een leugenaar. Hij kon amper lopen of hij stal runderen van Apollo en hij loog erover tot hij voor Zeus zelf stond. Is dat de god die je over je tegoeden laat waken?

Het begrip hermeskop wordt van oudsher ook gebruikt voor wegwijzers. Stenen met inscriptie of zuilen met een echte stenen kop er op, die voor reizigers de weg duiden. Handelen en reizen was in oude tijden één. De overvloed van de ene plek moest gebracht worden naar waar schaarste heerste. Maar wat doet die Mercuriuskop op een statische gebouw, een bankkluis?

Het is een thema dat ik verder wil onderzoeken: het contrast tussen de vluchtigheid en beweeglijkheid van geld en handel, ten opzichte van het bewaren, het onveranderlijke vertrouwen dat van een bankier gevraagd wordt. Het noodzakelijke en onveranderlijke vertrouwen dat het fundament van de branche vormt. Hoe kan een mens gelijktijdig veranderlijk en betrouwbaar zijn.

Het is ook een actueel politiek vraagstuk. Iemand die publiekelijk van gedachten verandert, heet al snel onbetrouwbaar, terwijl gelijktijdig de hele wereld constant aan verandering onderhevig is.

Er is nog een thematiek die met de Mercuriuskop samenhangt, die ik verder wil verkennen. Meestal wordt Mercurius afgebeeld als een jongeman met androgyne trekken, maar hij heeft vele verschijningsvormen. Op de diverse bankbiljetten treffen we ook wel een vrouwsfiguur met de kenmerkende vleugels en staf aan. Ook in de klassieke astrologie wordt Mercurius zowel met het mannelijke als met het vrouwelijke in verband gebracht.

Die vermenging van rollen en uiterlijkheden intrigeert me. De manier waarop ik de verhouding tussen dhr Jansen uit Ommen en zijn vrouw heb beschreven, sluit daar al op aan. Verder is het bedrijfsleven bij uitstek een plek waar in rolpatronen gedacht wordt, die je bewust moet bevestigen of doorbreken.

Met name vrouwen zag ik regelmatig worstelen. Extra mooi opgemaakt, flirtent, al hun vrouwelijkheid benadrukkent, tot het in een vergadering werkelijk niet meer om de inhoud ging. Of vrouwen die zich gedwongen voelden hun harde kant uit te bouwen. Zij werden haaibaaien of technocraten van een Nelie-Kroes-achtig kaliber. Meer man dan de meeste mannen, dat leek de enige manier om carrière te maken.

Ik denk dat ik in mijn eerste week van schrijven al meer thema’s heb vergaard dan ik in wel vier boeken wil verwerken. Dat is helemaal niet erg; schrappen hoort er bij. Ik heb niet het gevoel dat ik in dit stadium een keuze moet maken. Eerst nog maar eens wat verder schetsen en fantaseren. Als de reeks der gebeurtenissen meer vorm krijgt, zal denk ik vanzelf een van de verkende thema´s de boventoon gaan voeren.

Ondertussen schrijf ik verder, in aanvulling op de tekst van gisteren, over de gouden beleggingsadviezen van buurman Ruud Meertens. Die tekst volgt als het een beetje meezit morgen.