Afgelopen weekend was het Gala van het Fantastische Boek. Terwijl andere bezoekers zich in de dagen daarna druk maakten over de kwaliteit van de juryfeedback en het reflectief vermogen van de deelnemers, spookte er door mijn hoofd iets anders; er stond bij het gala een roze olifant in de zaal, waar eigenlijk niemand over sprak. Alleen door de situatie en wat indirecte grapjes werd het olifantensilhouet in al haar glorie zichtbaar. Ik kan het niet laten, ik wil er toch even iets over kwijt.
Voor wie niet snapt waar ik het over heb: Thomas Olde Heuvelt is homo. (Oh ja, en dat vind ik eigenlijk heel erg leuk.) Nu hoor ik je denken: wisten we dat al? Zijn directe vrienden en familie ongetwijfeld wel, de minutieuze lezers van zijn facebook-tijdlijn vast ook. Voor het grote publiek werd het volgens mij pas echt zichtbaar toen werd aangekondigd dat zijn vriend (zijn vriend-vriend dus) Singha Samwel de presentatie van het Gala zou doen.
Ik merkte dat de redactie van hebban bij de aankondiging daarvan deed alsof het een welbekend feit was. De naam van Thomas zelf stond niet in het artikel. Terloops werd de zinsnede ‘partner van’ gebruikt. Slechts een enkeling vroeg zich publiekelijk af ‘partner van wie?’ en verder regende het felicitaties en enthousiaste opmerkingen. Met betrekking tot het presentatorschap wel te verstaan.
Natuurlijk was het geen volslagen verrassing. De eerste keer dat ik Thomas ontmoette (op de Paul Harland Dag in 2010) ging mijn gaydar al voorzichtig af. Bij het lezen van Leerling Tovenaar Vader Zoon bespeurde ik ook een voorzichtig homo-thema. De grote schare vrouwelijke fans en zijn hoge boyband gehalte maakten hem wel wat onduidbaar. Een metro-man met wie je nog alle kanten op kunt. Op de vorige Paul Harland Dag in februari 2014 werd er door een van de panels nog gerefereerd aan Thomas’ aantrekkingskracht op de vrouwelijke lezersschare. Gegrinnik alom. Thomas zelf keek er wat schaapachtig bij.
Dat ik het leuk vind, heeft er natuurlijk mee te maken dat ik in het werk van andere homoseksuele schrijvers wat vaker thema’s aantref die dicht bij mijn eigen belevingswereld liggen. Ik lees ook graag Paul Harland, om maar iemand te noemen.
Het heeft ook te maken met identificatie. Succesvolle homo-mannen inspireren me. Iedereen zal het denk ik herkennen; je hebt nu eenmaal sneller een ‘klik’ als je net iets meer gemeen hebt.
Maar maakt het iets uit? Moeten we het hier echt over hebben? De vanzelfsprekende en onproblematische zichtbaarheid van de onbenoemde roze olifant is ook heel plezierig. We hoeven het er niet over te hebben. Het is misschien ook niet echt belangrijk. Wel voor enkele individuen, maar niet voor het Gala, of voor het Fantastische Genre als geheel. Hoogstens is het exemplarisch voor de goede sfeer, waar niemand zich buitengesloten hoeft te voelen.
In een maatschappelijke context is juist het homo-element wel belangrijk, en tevens de reden dat ik het niet na kan laten om er een blogtekst aan te besteden. Hoe tolerant Nederland ook is, de acceptatie van homoseksualiteit is nog altijd een punt van zorg, zeker onder jongeren. Die ervaren in de praktijk de meeste problemen en worden geconfronteerd met pestgedrag en buitensluiting. Aansprekende en zichtbaar rolmodellen zijn belangrijk, juist voor Young Aldults (om in boektermen te blijven) – wat voor Thomas geen onbelangrijke doelgroep is.
Dat is het moment waarop mijn ervaring als voorlichter en hulpverlener weer even boven komt drijven. Thomas heeft de kans om jongeren op de middelbare school, die nog met hun seksuele identiteit worstelen of er niet voor uit durven komen, met zijn vanzelfsprekende openheid een hart onder de riem te steken.
Dat vind ik leuk – en dat wilde ik toch even kwijt.
