Site pictogram Frank Norbert Rieter

Het geheim van de natuurlijke en realistische dialoog

‘Dialogen zijn het állermoeilijkst!’ schrijf Wllm als reactie op mijn vorige blogtekst. Ik begon aan een kort antwoord, maar dat liep een beetje uit de hand. Daarom hier voor iedereen: het geheim van de natuurlijke en realistische dialoog.

  1. Schrijf nooit op wat je mensen in het echt hoort zeggen. Mensen praten namelijk zelden natuurlijk of realistisch. Meestal praten ze saai. Het levert geen drama op.
  2. Stel je niet als doel om natuurlijk of realistisch te schrijven, maar probeer iedere zin een dramatische lading mee te geven. Ik beloof je: als dat lukt zal iedereen na afloop van het stuk zeggen dat de dialogen zo natuurlijk en realistisch waren.
  3. Zorg dat je personages iets willen. En dan liefst iets dat andere personages niet willen.
  4. Zorg dat je personages iets te verbergen hebben en voorzie ze van karakterzwaktes. In ieder personage moet iets zitten dat zijn ´grote streven´ ondermijnt.
  5. Zorg dat je personage op een karakteristieke manier praat. Overdrijf het niet, maar zoek naar stopwoorden, karakteristieke woordvolgordes en zinsneden.
  6. Schrijf organisch. Iedere zin lokt een volgende zin uit.
  7. Volg zo min mogelijk de wetten van de logica. Dus als iemand een vraag stelt, laat dan het andere personage niet zomaar een antwoord geven. Liever een wedervraag. Of hij snijdt een heel andere onderwerp aan. Dan gebeurt er iets op het podium.
  8. Vlieg uit de bocht. Maak het af en toe groter en onrealistischer dan je zelf comfortabel vindt. Leg jezelf niet van tevoren al beperkingen op. Schrappen komt later wel.
  9. Gooi er een monoloog tussendoor. Het is een misvatting om te denken dat een dialoog uit allemaal korte stukjes tekst bestaat. Laat iemand maar een flink verhaal vertellen of een uitgebreide bekentenis afleggen. Denk wel altijd na over de tekst van de tegenspelers: waarom zwijgen zij? Meestal bezorgt je dat inspiratie voor een natuurlijk einde aan het epistel.
  10. Stel jezelf achteraf als doel om ongeveer de helft te schrappen. Je hoeft het niet op een goudschaaltje te wegen, maar indikken maakt de meeste teksten beter.

Het is geen kant-en-klaar recept natuurlijk, maar het zijn wel een paar handige vuistregels die er voor zorgen dat een dialoog natuurlijk of realistisch overkomt. Zoals voor alle geschreven en ongeschreven regels in de literatuur geldt: je mag ze met voeten treden. Als je dat op het juiste moment doet, zul je zien dat de tekst juist daarom zo briljant en bijzonder is.

Mobiele versie afsluiten